Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2024 yılı bütçe görüşmeleri sırasında konuşan CHP Karabük Milletvekili ve Plan Bütçe Komisyonu Üyesi Cevdet Akay, bakanlığın politikaları hakkında eleştirilerde bulunurken bütçe kaleminin yüzde 82’sinin cari transfere ayrılmasına tepsi gösterdi.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BÜTÇE İÇİNDE KAYBOLMUŞ
Bakanlığınızın Bütçesi genel bütçe içerisinde 271 milyarlık bir rakama sahip olduğunu dile getiren Milletvekili Akay, “Alt kalemlerine baktığımız zaman İklim Değişikliği Başkanlığına ayrılan bütçe rakamını çok düşük; 178 milyon 814 bin liralık rakam Bakanlığın bütçe büyüklüğü içerisinde on binde 6’lık bir rakama tekabül ediyor. Sürdürülebilir Çevre ve İklim Değişikliği Programı’na 4 milyar 569 milyonluk bir ödenek konulmuş fakat 1 milyar 350 milyonluk bir harcama yapılmış, bu yıl da 10 milyarlara çıkarmışsınız bu rakamı. Hakikaten çevre ve iklim değişikliğiyle mücadele çok önemli. Bu Başkanlık olumlu bir Başkanlık hem onun bütçesini hem de bu programla ilgili bütçeyi verimli kullanmak hakikaten önemli. Bütçede eğitimle ilgili bir programınız var, temel eğitim; sıfır, hiçbir bütçe yok, geçen yıl da hiç konulmamış. Geçen yıl konulmadığı hâlde 337 milyonluk bir harcama olmuş, en azından yapılan harcama kadar enflasyon oranında artırıp buraya bir ödenek konulması gerekirdi çünkü eğitimsiz hiçbir şey olmayacağını hepimiz biliyoruz.” dedi.
DERNEK VE VAKIFLARA BÜYÜK KIYAK
Bütçe rakamı arasında en büyük kalemin cari transfer olduğunu ifade eden Akay, “Bakanlık bütçesinin yüzde 82’sine tekabül ediyor. Asıl, burada dikkat çekici bir alt ödenek olayı var, bu cari transferler kaleminin altında 219 milyar 379 milyonluk bir rakam kâr amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler kalemi. Bu kalem cari transferlerin yüzde 80’ini oluşturuyor. 2023’te bu ödenek 2,8 milyarmış, 6,2 milyar olarak harcama yapılmış. Şimdi, bakıyoruz, buradaki kalemlerden sadece birine hâkim olabildik, o da dış proje kredileri, 3,1 milyar. Bu kadar büyük bir tutarın nerelere kullanılacağını merak ediyorum; hangi kuruluşlara kullandırılacak, niçin kullanılacak, bunu bizimle paylaşırsanız memnun oluruz.” ifadelerini kullandı.
DEPREM BÖLGESİNDEKİ MADEN OCAK RUHSATLARINDA BÜYÜK ARTIŞ
Deprem bölgelerindeki maden ruhsatlandırmasına tepeni gösteren Milletvekili Akay, “Deprem nedeniyle barınma, yiyecek, içecek gibi ihtiyaçlar karşılanmaya çalışılıyor fakat bir taraftan da bu bölgelerde 350 projeye ayrıcalık tanınmış. Ormanlar, meralar ve binlerce insanın geçimini sağladığı tarım alanlarına maden ocaklarıyla ilgili ruhsatlar verilmiş, 112 maden projesine onay verilmiş. Bunu doğru bulmuyoruz. Siz doğru buluyor musunuz? Bu konuların önleminin alınması gerekir.” dedi.
DÜNYANIN PLASTİK ÇÖPLÜĞÜNE DÖNDÜK
Sıfır atıkla mücadele konusuna da değinen Akay, “Yine, önemli bir konu: Yeşil dönüşümü yakalamak istiyorsak sıfır atıkla mücadele etmemiz gerekir. Siz bunu da ifade ettiniz fakat bir taraftan bakıyoruz, özellikle ülkemize dünyanın bir ucundan çöpler geliyor, üstelik ülkemiz Avrupa’da en çok plastik üreten 2’nci ülke konumundayken. Ülkemizde şu an Avrupa Birliği ülkelerinden yılda 600 bin ton civarında plastik atık ithal ediliyor. Maalesef etkili bir atık yönetim stratejimiz yok. Toplanamayan, gömülen, depolanan her çöpün en sonunda gideceği yer denizlerdir. Eğer plastik bu hızla üretilmeye ve tüketilmeye devam edilirse ciddi bir plastik kirliliğiyle baş etmek mecburiyetinde kalacağız.” şeklinde konuştu.