KARABÜK’TE BİR KOMÜNİSTİN SERENCAMI

Karabük’te Demir Çelik Fabrikasında çalışmış, komünist bir teşkilat kuracak kadar ileri gitmiş, kendini sosyalizme adamış kişi  deyince ….

İster istemez….

Aklınıza…

 Usta şair Nazım Hikmet geliyor değil mi?

Hatta Karabük Demir Çelik Fabrikaları’nın kuruluşunun 81.yılının kutlamaları sırasında konuşan, şu an Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu Üyeliği yapan Sayın Mehmet Ali Şahin, okuduğu bir makaleden yola çıkarak, Nazım Hikmet’in Çankırı Cezaevinden Karabük’e getirildiği ve mahkum işçi olarak çalıştırıldığını söylemişti…

***

Karabük Üniversitesi’nde Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Bölümünde Yüksek Lisans yapmış olan Ali Karatay, 2018 yılında mikro tarih çalışması yaparak ilgili bir kitap yazdı.

Adı….

“Demir Çelik Karabük: Bir İşçi Kentinin Hikayesi”  ….

Kitap iletişim yayınları arasından çıktı.

Birinci baskısı çok çabuk tükendi.

Aynı zamanda Demir Çelik Lisesinden öğrencim olan yazar, bu kitabında Nazım Hikmet’in Karabük Demir Çelik Fabrikaları’nda mahkum işçi olarak çalışmadığını, bununla ilgili hiçbir belgenin olmadığını iddia etti….

Oysa biz Nazım Hikmet’in Piraye’ye yazdığı mektuplarının birisinde “Karabük Fabrikası’nda tesviyeci Hasan”dan  bahsettiği için…..

“Zaman, Mekan ve Anılarla Karabük” adlı kitabımızda da…

Bu şiirden yola çıkarak kendisinin Demir Çelik Fabrikasında çalışmış olabileceğini yazmıştık.

Ancak…

Ali Karatay’ın dediği gibi usta şair Nazım Hikmet’in Karabük’te mahkum işçi olarak çalıştığına dair, çeşitli araştırmalarımızın sonucunda bir belgeye rastlamadık.

Ayrıca….

Ali Karatay araştırmasında, Karabük Demir Çelik Fabrikaları’nda bir komünistten bahsetmek gerekirse bunun Devrekli Zihni Turgay Anadol‘dan başkası olamayacağını yazmış…

Bizde bu bilginin ışığında, 5 dönem CHP’de milletvekilliği yapmış olan Sayın Kemal Anadolu’n babası olan Zihni Turgay Anadolu’nun hayat hikayesini öğrenmek için araştırma yaptık.

Değerli hocam, şair-yazar Sayın Hasan Hüseyin Yalvaç’ın önerisi ile Zihni T. Anadol’un başından geçen olayları anlattığı “Truva Atında İlk Akşam “ kitabına başvurduk.

Bu arada Sayın Kemal Anadol’un Devrekli olmasına karşın neden doğum yerinin Safranbolu olduğunu da öğrenmiş olduk.

Evet edindiğimiz bilgilere göre…

1940‘lı yıllarda….

Zihni T . Anadol, Karabük’te Yeşil Mahallede oturuyor.

Karabük Demir Çelik Fabrkası’nda tamirat atölyesinde çalışıyor.

İşçilerin yoğun olduğu bu nahiyede “ Karabük Komünist Teşkilatı “adıyla bir hücre oluşturuyor.

Ancak teşkilat içine sızan muhbirler, Zihni Anadolu ele veriyorlar.

Evinde yapılan aramada Sovyet Rusya Devlet Başkanı Stalin ile Dış İşleri Bakanı Molotov’un posterleri ele geçiriliyor.

Mahkemeye çıkarılıyor.

Kitabında anlattığına göre…

Karabük Komünist Teşkilatına D.Ç Fabrikasından 15 kişi üye olmuş.

Bunlardan…

12’si kalifiye işçi, 3’ü memur….

Yargılama sonucunda…

Mahkemede….

En ağır cezayı Zihni T. Anadol alıyor.

25 Mart 1944’te tutuklanıyor.

Komünist teşkilatı kurmaktan dolayı 3 yıl 6 ay ağır hapis cezasına çarptırılıyor.

Duruşma sırasında mahkeme başkanının konuşması bana çok ilginç geldi….

Aynen aktarıyorum…

 ”Sanık ileri derece demokrasi taraftarı olduğunu söylüyor ki….

Bu tabirin komünistlerin kelime oyunu olduğunu gösterdiği mahkemece teslim edilmiş bulunmaktadır” …..

Bu suçlama ne kadar tanıdık geldi değil mi?

Böylece….

Karabük tarihinde …..

İlk komünist girişimin serencamını öğrenmiş bulunuyoruz…!