KARABÜK’TE KULÜPÇÜLÜK GERÇEĞİ.!

Karabük’te kulüpçülük gerçeği ; kentin sosyolojik durumundaki gerçeklerin anlaşılmasına katkı yapmayı amaçlıyor.

Bunu sınıfsal boyutta açıklamaya çalıştığımızda karşımıza Karabük’te erken döneme damgasını vuran kulüpler çıkıyor.

Yani Karabük’ün sınıfsal yapısının oluşumunu ancak kulüplerin yapısını anlayarak sonuca ulaşabiliriz.

Belirtmek gerekirse…

1970’li yıllara gelinceye değin  Karabük’te, şehrin sosyo-kültürel hayatında önemli etkinliği olan üç kulüp vardı.

Şöyle ki;

1950 yılına gelindiğinde Mühendisler Kulübü; elit  sınıfın katı kurallarla berkitleyip , kendilerinden başka  kimselere,  kapılarını sıkıca kapalı tuttukları bir teknokratlar kulübü idi.

Üye olmayanlar giremezdi.

Karabük’ün söylemek gerekirse seçkin sosyetesinin buluşma . eğlence  ve sosyalleşme mekanı idi.

Daha sonra…

1958 yılında Memurlar Kulübü hizmete girdi.

Onlar da  zümresel durumlarına göre Mühendisler kadar olmasa da kendi sosyalleşme ve buluşma mekanlarına sahip oldular.

Memurlarda kulüplerinde çeşitli eğlenceler düzenlediler.

İstanbul ve Ankara’dan popüler ses sanatçılarını Karabük’e davet ederek toplum varlıklarını  bir şekilde kanıtlamaya çalıştılar.

1967 yılında İşçi Lokalinin hizmete girmesi ile Demir Çelik Fabrikası merkezli sınıfsal yapının sosyolojik oluşumu da tamamlanmış oldu.

***

Karabük’te merkez dışında özel sektörün ortaya çıkıp güçlenmeye başlamasıyla Demokrat Parti iktidarı döneminde Şehir ve Tüccarlar kulübü de  sosyolojik varlıkta yerini aldı.

1954 yılında Karabük Ticaret ve Sanayi Odasının kurulması bu gelişme ile ilgilidir.

Aynı zamanda bu anlatılanlar…

Karabük’ün şehirleşme sürecini de bizlere anlatır.

Kulüpçülükle ilgili gelişmeler ; Cumhuriyet tarihimizin sınıflaşma serüveni ile ilgili çok önemli sosyolojik verilerdir.

Ancak Karabük’te gelişen süreçte…

Kulüpçülük, haklı olarak sınıf farklılığını temsil eden ayrışık bir yapıya bürünmüştür.

Gelişen süreçte….

Belirtilen bu sınıflaşmanın dışında kente yeni gelenlerle mahallelerde küme tipi yeni yerleşme alanları oluşmuştur.

İşçilerin akrabaları ve hemşerisi olarak Karabük’e gelmiş, kent yaşamına entegre olmak isteyen bu kesim iskan ruhsatı olmayan Bayır, Yeşil , Yeni Mahalle  ve Kayabaşı’nda “Küme”ler (dağınık yerleşme alanları) kurarak, yaşam mücadelesi vermeye çalışmışlardır.

Mavi Küme, İskender Küme, Kaya Küme, Yeşil Küme, Pembe Küme gibi adlar ,yurdun çeşitli yerlerinden gelenlerin Karabük’e yerleşmelerini konu alır.

Bunlara daha sonraları Kayabaşı’nın yukarılarında su deposuna yakın yerlerde oluşmaya başlayan Yaylacık Kümeyi de eklemek gerekir.

Bu açıklamalar  neyi kanıtlar.?

Karabük’ün sınıflaşmasında devletçi ekonomi ve onun çevresinde yarattığı devletçi kapitalizmin önemli bir rol oynadığını…

ODTÜ Mimarlık Fakültesinden rahmetli Doç .Dr. Emre Madran’ın da dediği gibi “Karabük Cumhuriyetin en önemli belgesidir.”

Cumhuriyet tarihimiz ile ilgili okumaları ve değerlendirmeleri Karabük üzerinden yapmak bize Türkiye’nin sosyolojik yapısının anlaşılmasında yardımcı olur.

1962 yılında İstanbul İktisat Fakültesinde Karabük Araştırma Merkezi’nin kurulması ve bu fakültenin öğretim üyelerinin Karabük ile ilgili araştırmalara ayrı bir önem verme nedeni budur….

Karabük’ün tarihi ile pek fazla ilgili olmayan yönetici ve yetkililere buradan duyurulur.

Lütfen “Kara ve Bük”  diyerek Cumhuriyet Kenti Karabük’ü hafife almayalım.!

***

Olur mu?…